دستگاه سی پپ و دستگاه بای پپ هردو دستگاه‌هایی برای درمان‌ مشکل آپنه خواب هستند که در آن تنفس برای مدت کوتاهی در طول خواب متوقف می‌‌شود. هر دو ماشین CPAP و BiPAP به بیماران اجازه می‌‌دهند تا به راحتی و به طور منظم در طول شب تنفس کنند. با این حال می‌توان تفاوت بای پپ و سی پپ را متناسب با ویژگی‌های آن‌ها مطرح کرد.

هر کدام از این دستگاه‌ها مزیت‌های منحصربه ‌فردی دارد که برای درمان اختلالات تنفسی خواب استفاده می‌‌شود و در جهت اهداف خاصی طراحی شده است و همین موضوع تفاوت بای پپ و سی پپ را بیشتر نشان می‌دهد.

وقتی فردی مبتلا به آپنه می‌‌شود، برای حل مشکل ابتدا از دستگاه سی پپ استفاده می‌شود و در صورتی که بیمار نتواند دستگاه سی پپ را تحمل کند و دستگاه قادر به حل مشکل تنفسی او نباشد، از دستگاه BiPAP یا Bilevel PAP استفاده می‌شود.

دستگاه سی پپ CPAP که مخفف Continuous Positive Air Pressue می‌باشد، رایج ترین دستگاهی است که برای درمان غیر تهاجمی در بیماران مبتلا به آپنه تنفسی انسدادی در هنگام خواب تجویز می‌شود.

پارامترهای دستگاه سی پپ بر اساس اطلاعات مندرج در تست خواب تنظیم می‌شود و این پارامترها پس از تنظیم، ثابت باقی می‌ماند و سپس مجدد توسط متخصص بر اساس وضعیت بالینی بیمار بازنگری شده و در صورت نیاز دوباره تنظیم می‌شوند.

دستگاه سی پپ برای باز شدن راه تنفسی، فشار هوای مثبتی که معمولا در محدوده ۴ تا ۲۵ سانتیمتر آب قرار دارد را از طریق سوراخ‌های بینی به انتهای گلو هدایت می‌کند و مسیر هوا را باز نگه می‌دارد.

فشار هوای وارد شده ثابت نمی‌باشد و قابل تنظیم می‌‌باشد و تعدادی از تغییرات پتانسیل نیز در راه انتقال هوا وجود دارد تا جریان هوا را در طول خواب حفظ کند .

به عبارت دیگر دستگاه سی پپ، جریان پیوسته ای از هوا را با یک فشار ثابت ایجاد می‌کند و کاربر دستگاه به راحتی می‌تواند این فشار ثابت را تنظیم کند. این فشار هوا در ابتدا کم است و با خوابیدن بیمار مقدارش زیادتر می‌‌شود.

دستگاه سی پپ فقط می‌‌تواند به یک فشار واحد تنظیم شوند که در طول شب ثابت باقی می‌‌ماند و بنابراین اگر وضعیت بیمار در هنگام خواب به هر دلیلی تغییر کند و نیاز به فشار دمی بالاتر و یا پایین تر داشته باشد، تنظیمات دستگاه به صورت خودکار تغییری نمی‌کند و ثابت می‌ماند.

همچنین بیمار در طول خواب شب تا صبح قطعا جابجا می‌شود و ممکن است در موقعیتی قرار بگیرد که نیاز به افزایش یا کاهش فشار دمی برای رفع آپنه باشد. علاوه بر این الگوی تنفسی در بعضی از بیمارها در طول شب تا صبح متغیربوده یا ممکن است مبتلا به سرماخوردگی یا آلرژی باشد.

هم چنین فشار دمی مورد نیاز بیمار ممکن است در طول زمان و با تغییرات وزن بدن و شیوه زندگی، تغییر کند.

برای حل چنین مشکلی دستگاه سی پپ اتوماتیک یا اتو سی پپ(APAP: Auto Cpap) تجویز می‌شود. این دستگاه بر اساس فشار هوایی که بیمار در آن لحظه نیاز دارد به صورت اتوماتیک تنظیم می‌شود.

و در صورت تغییر در فشار دمی مورد نیاز بیمار، فشار دمی متغییر می‌شود و دستگاه اتوماتیک نسبت به دستگاه معمولی برتری پیدا می‌کند و دیگر نیازی نیست بیمار دستگاه را تنظیم کند.

دستگاه بای پپ یا BiPAP در واقع یک نوع دستگاه تهویه مکانیکی است و از تکنولوژی‌‌های جدیدی برخوردار است که می‌تواند به بیمار در هر دو عمل دم و بازدم کمک کند.

اصلی ترین  تفاوت بای پپ و سی پپ در چگونگی ایجاد فشار هوا توسط دستگاه می‌باشد. در دستگاه سی پپ، فشار هوای مثبت و ثابت ایجاد می‌شود که به بیمار در عمل دم کمک می‌کند و در هنگام بازدم همچنان این فشار ثابت است و ثابت بودن این فشار در هنگام بازدم ممکن است برای بیمار ناراحتی ایجاد کند.

اما دستگاه BiPAP دو سطح از فشار هوا را ایجاد می‌کند که به آن‌ها فشار هوای ورود یا استنشاقی و دیگری فشار هوای بازدمی گفته می‌شود و این موضوع می‌تواند به بیمار در هنگام بازدم نیز کمک کند. در هنگام تنظیم دستگاه این دو سطح فشار بر اساس نتایج تست خواب تنظیم می‌شود.

فشار هوای بازدمی یا خروجی باید کمتر باشد تا بیمار بتواند عمل بازدم را انجام دهد. در هنگام استفاده از دستگاه بای پپ ، بیمارهنگام دم حس می‌کند که فشار هوای مثبت نسبت به هنگام بازدم بیشتر است. در واقع در هنگام عمل بازدم این فشار کاهش می‌یابد تا عمل بازدم راحت تر صورت گیرد.

از دیگر گزینه‌های تفاوت بای پپ و سی پپ می‌توان گفت که دستگاه BiPAP علاوه بر بیماران آپنه با فشار بالا یا اکسیژن پایین برای بیمارانی که مشکلات تنفسی و ریوی دارند نیز تجویز می‌شود.

به دلیل متفاوت بودن فشارها در این دستگاه ، گاز دی ‌اکسید کربن اضافی بدن از بین می‌رود و در واقع دستگاه بای پپ برای بیمارانی که از مشکلات تنفسی حاد و مهم تر رنج می‌برند تجویز می‌شود.

همچنین دستگاه بای پپ برای بیماران با اختلالات قلب و عروق مانند نارسایی احتقانی قلب / عروق کرونر و بیماری‌های ریوی یا عصبی توسط پزشک تجویز می‌‌شود. از اختلاف فشار این دستگاه هم چنین می‌توان برای کمک به بیماران مبتلا به اختلالات عصبی عضلانی استفاده کرد.

دستگاه بای پپ دارای گزینه زمان‌ بندی تنفس می‌باشد و میزان نفس‌‌ها را در هر دقیقه ‌ای که فرد باید مصرف کند اندازه‌ گیری می‌کند و تعداد تنفس بیماردر دقیقه را تنظیم کند. اگر زمان بین نفس‌ها بیش از حد تعیین شده باشد، دستگاه به سیستم تنفسی فرد فشار موقتی وارد می‌کند و در نتیجه با اعمال فشار هوا بیمار وادار به نفس کشیدن می‌شود.

دیگر  تفاوت بای پپ و سی پپ، انعطاف پذیری بالای دستگاه بای پپ است. این دستگاه فشار هوا را موقع ورود و خروج در هنگام دم و بازدم بیمار کنترل می‌‌کند و کاربر دستگاه می‌تواند این میزان فشار را با توجه به شرایط بیمار تنظیم کند.

زمانی که بیمار خوابیده است حالت نفس کشیدن تغییر می‌کند و دیگر طبق برنامه تنظیم شده تنفس نمی‌‌کند، در این حالت دستگاه بای پپ به منظورارائه اکسیژن تنظیم می‌‌شود. این میزان به عنوان حداقل میزان نفس، که به آ میزان پشتیبان گفته می‌شود، تعیین می‌‌شود و حداقل تعداد نفس در دقیقه (BPM) را تعیین می‌‌کند.

این تنظیمات به گونه‌ ای هستند که تنفس بیمار را در هر دقیقه منظم می‌‌کند و به‌ عبارت ‌دیگر، با استفاده از دستگاه بای پپ بیمار آسان‌ تر می‌تواند نفس بکشد.

یکی از مزیت‌های دستگاه بای پپ در مقایسه با سی پپ این است که به طور هوشمندانه تر عمل می‌کند و و فشار هوا را موقع انقباض کاهش می‌‌دهد و مقدار انرژی مصرف‌ شده در هنگام خروج را محدود می‌‌کند. این مورد نیز یکی از مواردی است که به عنوان  تفاوت بای پپ و سی پپ می‌توان مطرح کرد.

بای ‌پپ‌‌های جدید از نظر اندازه با دستگاه‌های سی‌ پپ مشابه بوده و به اندازه‌ یک جعبه غذا هستند.

از دیگر مزیت‌های دستگاه بای پپ این است که این دستگاه دارای صدای کم و بسیار آرام می‌‌باشند و در جهت خواب راحت بیمار طراحی و پیاده ‌سازی شده است وخوابیدن بیمار را مختل نمی‌کند.

جریان اضافی هوا می‌تواند باعث خشک شدن بینی و گلو، آبریزش بینی، گرفتگی بینی یا عطسه شود، اما بیشتر واحدهای بای پپ امکاناتی به نام مرطوب کننده دارند که به منظور جلوگیری از خشکی، غشای مخاطی را مرطوب می‌کنند.

 

​