یکی از مهم‌ترین و ضروری‌ترین وسایل پزشکی جهت تامین اکسیژن مورد نیاز بیماران، دستگاه اکسیژن ساز یا همان غلیظ کننده اکسیژن است.

این دستگاه هوای محیط را به اکسیژن خالص تغلیظ می‌دهد و از این طریق می‌تواند اکسیژن مورد نیاز بیمارانی که سطح اکسیژن یا SPO2 خون‌شان پایین است را به طور مستمر تامین کند.

استفاده از دستگاه اکسیژن ساز بسیار ساده است و نیازی به تخصص ویژه ندارد.

هوایی که ما تنفس می‌کنیم از ۷۸% نیتروژن و ۲۱% اکسیژن و ۱% گازهای دیگر تشکیل شده است. دستگاه اکسیژن ساز هوای داخل اتاق را به مخازن زﺋولیت کمپرس کرده و بدین ترتیب، نیتروژن موجود در آن را جدا می‌کند.

این جداسازی تحت شرایطی خاص و بر اساس اصل جذب سطحی نوسانی در فشار مشخص انجام می‌شود و اکسیژن خالص پزشکی بالای ۹۵% را برای بیمار فراهم می‌کند.

دستگاه‌های اکسیژن ساز در دو نوع اکسیژن ساز ثابت و اکسیژن ساز قابل حمل طراحی و تولید می‌شوند و هر کدام کاربردهای مختلفی دارند.

 اکسیژن ساز‌های ثابت که به آن اکسیژن ساز خانگی هم می‌گویند ظرفیت تولید اکسیژن ۳ و ۵ و ۸ و ۱۰ لیتر در دقیقه را دارند و اکسیژن مورد نیاز بیماران را به صورت پیوسته تولید می‌کنند.

اکسیژن ساز قابل حمل که به آن اکسیژن ساز پرتابل نیز می‌گویند ظرفیت تولید ۲ و 3 و ۵ لیتر اکسیژن در دقیقه را دارند و جهت استفاده بیماران در بیرون از منزل طراحی شده‌اند.

در اکسیژن ساز قابل حمل، دم و بازدم بیمار از طریق سنسورهای فشار بسیار حساسی که داخل دستگاه وجود دارد تشخیص داده می‌شود. در هنگام دم، اکسیژن خارج و در هنگام بازدم قطع می‌شود و در مصرف انرژی دستگاه صرفه‌جویی می‌کند.

اکسیژن ساز پرتابل با نوع خانگی آن در اندازه و وزن دستگاه متفاوت بوده و هم چنین مجهز به باتری شارژی داخلی می‌باشد.

در صورتی که به برق ۲۲۰ ولت شهری و یا ۱۲ ولت فندکی اتومبیل وصل باشد، باتری شارژی داخل دستگاه شارژ می‌شود تا در مواقع مورد نیاز برق دستگاه را تامین نماید.

 

کاربردهای دستگاه اکسیژن ساز

امروزه افراد زیادی مبتلا به بیماری‌های قلبی- عروقی، ریوی و یا دیگر بیماری‌های تنفسی هستند و تعداد قابل توجهی از این بیماران نیاز به اکسیژن مکمل برای مراقبت‌های تنفسی در خانه، بیمارستان و یا در یکی از مراکز پزشکی برای درمان دارند.

هوای محیط پیرامون ما از 21% اکسیژن تشکیل شده است و عملکرد درست بدن ما به این منبع ثابت هوا وابسته است.

زمانی که بدن بیمارنتواند اکسیژن کافی از محیط زیست را دریافت کند، پزشک معالج، درمان با اکسیژن مکمل را تجویز می‌کند.

بیمارانی با مشکل نارسایی‌های ریوی مثل COPD و پنومونی و ادم ریوی و … دست و پنجه نرم می‌کنند و بیمارانی که سطح اکسیژن خونشان (SPO2) از حالت عادی پایین‌تر است، برای بالا بردن اکسیژن خون خود، نیاز به اکسیژن درمانی دارند.

ساعات استفاده از دستگاه باید طبق نظر پزشک باشد که بین ۱ الی ۲۴ متغیر است.

 

مزایای استفاده از دستگاه اکسیژن ساز

• خلوص اکسیژن حدود ۹۵% در دستگاه اکسیژن ساز
• تولید اکسیژن بهداشتی و بدون بو
• تولید اکسیژن به صورت سیستم پیوسته
• تولید اکسیژن مرطوب و خشک
• صرفه جویی در هزینه‌های خرید کپسول ، نگهداری ، تعمیرات ، حمل و نقل ،مانومتر، شارژ کپسول
• جلوگیری از خطر احتمالی انفجار در کپسول‌ها
• احساس آرامش روحی و روانی بیماران
• قابلیت حمل آسان دستگاه اکسیژن ساز

 

نحوه عملکرد دستگاه اکسیژن ساز

در ابتدا هوای اطراف، از فیلتر گرد و غبار و سپس فیلتر هوا که در ورودی دستگاه قرار دارد عبور کرده و وارد کمپرسور پیستونی می‌شود. هوای ورودی از طریق کمپرسور فشرده شده و به سمت سیلندرهای زئولیت هدایت می‌شود.

هوای وارد شده به ستون‌های زئولیت از طریق گرانول‌های زئولیت تجزیه می‌شود. مولکول‌های کوچک گاز اکسیژن از تخلخل‌ها عبور کرده و مولکول‌های بزرگ‌تر نیتروژن جذب گرانول‌ها می‌شوند.

هوا توسط کمپرسور وارد یک ستون می‌شود و اکسیژن تخلیص می‌شود و تا زمانی که دانه‌های زئولیت این ستون از گاز نیتروژن اشباع شوند، کمپرسور این کار را انجام می‌دهد.

در این وضعیت کمپرسور به سمت ستون دیگر سوئیچ کرده و هوا وارد ستون بعدی می‌شود. در طی این فاصله که هوا توسط کمپرسور به ستون دوم انتقال می‌یابد، نیتروژن ستون اول از قسمت ورودی ستون تخلیه می‌شود و ستون آماده دریافت مجدد هوا و خالص‌سازی اکسیژن می‌شود.

گاز اکسیژن از خروجی ستون زئولیت خارج شده و از طریق دریچه‌های یک طرفه به سمت تانک اکسیژن انتقال می‌یابد که ذخیره کننده گاز اکسیژن است. رگلاتورهای فشار در این تانک میزان فشار اکسیژن را تنظیم می‌کنند و مجددا از میان یک فیلتر عبور داده شده و به سمت سنسور خلوص اکسیژن و فلومتر تنظیم جریان هدایت می‌شود.

زمانی که گاز اکسیژن به فلومتر تنظیم جریان برسد، توسط کاربر تنظیم و سپس به سمت خروجی دستگاه و لیوان مرطوب کننده و سپس نازل اکسیژن هدایت شده و توسط بیمار تنفس می‌شود.

 

اجزای تشکیل دهنده دستگاه اکسیژن ساز استاندارد

• نبولایزر
• لیوان مرطوب کننده
• فیلتر داخلی دستگاه اکسیژن ساز
• فیلتر خارجی دستگاه اکسیژن ساز
• ماسک اکسیژن
• سوند نازال اکسیژن در سایزهای ۲ متری و ۱۵ متری

 

راهنمای استفاده از دستگاه اکسیژن ساز :

• ابتدا سیم برق دستگاه را به پریز برق شهری وصل نمایید و حتما از محافظ برق جهت جلوگیری از آسیب رسیدن به دستگاه به دلیل نوسانات برقی استفاده شود.
• آب مقطررا داخل مخزن آب مرطوب کننده بریزید و زمانی که میزان آب بین دو شاخص مشخص شده قرار گرفت، مرطوب کننده را توسط مهره ای که روی آن قرار دارد به دستگاه اکسیژن ساز وصل نمایید و سوند تنفسی را به مرطوب کننده متصل کنید.
• کلید خاموش/ روشن (ON/OFF) را در وضعیت روشن قرار داده تا دستگاه روشن شود. در اکثر دستگاه‌ها به مدت پنج ثانیه صدای بوقی شنیده می‌شود که سلامت دستگاه را نشان می‌دهد.
• میزان خروجی اکسیژن باید طبق تجویز پزشک بوسیله فلومتر دستگاه تنظیم شود. توپک داخل فلومتر نباید از خط قرمز بالایی عبور کند.
• کلید خاموش/ روشن را در حالت خاموش قرار دهید و دستگاه را خاموش کنید.

 

شرایط نگهداری دستگاه اکسیژن ساز :

• هرگز دستگاه را در محیط‌های پر گرد و غبار مثل کنار پنجره‌ها، روی فرش و موکت که ایجاد پرز می‌کنند قرار ندهید..
• دستگاه را نزدیک پرده، رادیاتور، بخاری، شومینه و غیره قرار ندهید.
• دستگاه را در محیط خارج از محیط اتاق مثل حیاط، و تراس قرار ندهید.
• دستگاه را جلوی پنجره قرار ندهید.
• دستگاه بایستی حداقل ۲۵ سانتیمتر از دیوار و اثاث دیگر فاصله داشته باشد.
• از قرار دادن آن در محیط‌های بسته مانند کمد و غیره که از نظر مکش هوا دستگاه را دچار مشکل می‌کند خودداری فرمایید.
• دستگاه اکسیژن ساز باید در حالت ایستاده باشد.
• در صورتی که قصد تمیز کردن کابینت دستگاه را دارید، ابتدا آن را از پریز برق بیرون آورده و از پارچه یا ابر مرطوب که آغشته به مواد پاک کننده رقیق می‌باشد دستگاه را تمیز کنید و تحت هیچ شرایطی از آب و حلال‌های نفتی برای تمیز کردن دستگاه استفاده نکنید.

شما می توانید برای خرید دستگاه اکسیژن ساز از این صفحه بازدید کنید.